Osnową czwartkowych spotkań (5 października, Zespół Szkół Zawodowych i Licealnych im Górników i Energetyków Turowa oraz MDK) była historyczna praca naukowa pt. Budziszyn 1945. Ostatnia kontrofensywa Wehrmachtu. Fakty i mity, (Wydawnictwo Pomost, 2023).
Autor przybył do Zgorzelca na zaproszenie Miejskiej Biblioteki Publicznej, która uznała, że właśnie w naszym mieście, gdzie znajduje się przecież ogromna nekropolia poległych żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego oraz żyją liczne rodziny kombatantów tej formacji, należy prawdę o tym dramatycznym epizodzie II wojny światowej zgłębiać i popularyzować. Tym bardziej, że pojawiają się nowe fakty i interpretacje.
Książka dr. hab. prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego Leszka Kani jest zjawiskiem niespodziewanym – wydawało się, że już wszystko zostało na ten temat powiedziane - oraz w pełni zasługującym na miano przełomu w wiedzy o operacji łużyckiej oraz jej uczestnikach – dowódcach i żołnierzach. Autor dotarł w swej kwerendzie do dokumentów radzieckich (oryginalnych rozkazów sztabu 1 FU), w oparciu o które wysnuł zaskakujące zgoła wnioski. Żeby nie zdradzać najciekawszych wątków, wspomnieć tu można o dowódcy 2 AWP, generale Karolu Świerczewskim, który jawi się tu – wbrew powszechnym opiniom - jako kozioł ofiarny błędnych decyzji dowódców 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej. Autor w swych wnioskach odważnie kroczy pod prąd ukształtowanym i – zdawało się – bezspornym ustaleniom historyków; zarówno propagandystów „prawdy historycznej wg. ZSRR i PRL”, jak i wielu współczesnych i niezależnych badaczy(?).
Profesor Kania wykazał się odwagą i obiektywizmem w naukowej analizie bezspornych źródeł historycznych oraz wspomnień uczestników dramatycznej operacji z kwietnia 1945 roku. Zachęcamy Państwa do lektury tej interesującej – czyta się jak najlepszą beletrystykę - i przełomowej pracy naukowej. Powinni ją poznać zarówno potomkowie żołnierzy 2 Armii Wojska Polskiego jak i inni mieszkańcy naszego miasta i powiatu. Książka już wkrótce znajdzie się w księgozbiorze Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu. Zapraszamy.
